Wat is bemiddeling ?
De bemiddelingstechniek is één van de vele methoden die gebruikt kan worden om conflicten op te lossen.
De methode is uniek omdat ze de beslissing bij de partijen zelf laat. De oplossing van het geschil wordt dus niet van buitenaf opgelegd, maar wordt door de partijen zelf gezocht en hopelijk gevonden tijdens de onderhandelingen.
De bemiddelaar is enkel aanwezig als begeleider van deze onderhandelingen. Hij zal het gesprek structureren en in goede banen leiden. Hij beheerst de nodige vaardigheden om een constructieve communicatie tussen partijen tot stand te brengen en om hen efficiënt en gelijkwaardig met elkaar te laten onderhandelen.
Belangrijk daarbij is dat de gesprekken die gevoerd worden tijdens een bemiddeling vertrouwelijk zijn. Geen enkele verklaring of voorgelegd stuk kan later in de rechtbank gebruikt worden door de 'tegenpartij' indien de bemiddeling niet afgesloten zou worden met een akkoord.
Een bemiddeling kan vrijwillig worden aangegaan maar kan ook door een Rechter worden opgelegd.
De kosten verbonden aan een bemiddeling zijn meestal ook lager dan de kosten die gepaard gaan met een gerechtelijke procedure.
Nieuwe wet op de bemiddeling.
De rechter krijgt uitdrukkelijk de taak om in elke stand van het geding de minnelijke oplossing van geschillen na te streven.
Hij kan de partijen vragen of ze al een poging hebben ondernomen om tot een minnelijke regeling te komen. Hij kan hiervoor een persoonlijke verschijning van partijen bevelen zodat hij met de partijen zelf in overleg kan treden.
De rechter kan bovendien op vraag van één van de partijen, of ambtshalve indien hij dit nuttig acht en zo hij vaststelt dat verzoening mogelijk is, op de inleidingszitting of op een nabije zitting de zaak verdagen naar vaste datum van maximum één maand om partijen de kans te geven de zaak op minnelijke wijze te regelen.
In tegenstelling tot wat in het wetsontwerp was voorzien, laat de uiteindelijk gestemde wet nochtans niet toe dat de rechter ambtshalve een bemiddeling beveelt, indien partijen hier niet mee instemmen.
Het toepassingsgebied van bemiddeling wordt ook verruimd. Vanaf nu kunnen ook grensoverschrijdende geschillen en geschillen waarbij een publiekrechtelijke rechtspersonen zijn betrokken, het voorwerp uitmaken van een bemiddeling.
Collaboratieve onderhandelingen
Ten slotte voert de wet ook de techniek van de collaboratieve onderhandelingen in. Speciaal daarvoor opgeleide advocaten zullen partijen bijstaan in onderhandelingen. Een collaboratieve advocaat stapt af van zijn traditionele rol en probeert samen met de advocaat van de tegenpartij om in alle transparantie creatieve oplossingen te vinden en partijen tot een akkoord te brengen. Als er geen akkoord wordt bereikt, mag deze collaboratieve advocaat niet meer optreden als advocaat van één van de partijen in het geschil.
Timing
De bedoeling is dat de bepalingen in werking treden 8 dagen na publicatie in het Belgisch Staatsblad, behalve de hervorming van de federale bemiddelingscommissie en de erkenning van de bemiddelaars die pas op 1 januari 2019 in werking zou treden, tenzij de Koning een vroeger tijdstip bepaalt.