Inleiding
Vanaf 1 mei 2021 treedt er een belangrijke garantie in voor ondernemingen, met name de basisbankdienst. Dit houdt in dat alle ondernemingen toegang moeten krijgen tot een bankrekening en dat zij op die manier niet kunnen worden uitgesloten van het betaalverkeer.
Het belang van deze basisbankdienst mag niet onderschat worden. Voor ondernemingen die zich in moeilijkheden bevinden of ondernemers die een faillissement achter de rug hebben, is het vaak erg moeilijk om een rekening te openen en te behouden.
Wat houdt het concreet in?
Van zodra een onderneming met Belgisch KBO nummer bij 3 banken geweigerd werd om een bankrekening te openen, heeft zij vanaf 1 mei 2021 recht op een basisbankdienst mits bepaalde voorwaarden vervuld zijn.
Concreet houdt dit in dat een onderneming binnen de EU-betalingstransacties kan uitvoeren via betaalinstrumenten en overschrijvingen. De basisbankdienst dient te worden aangeboden bij het loket, bij geldautomaten en via het internet-platform.
Personeel toepassingsgebied
Zoals reeds aangehaald, kan een onderneming pas beroep doen op de basisbankdienst indien haar door 3 banken de toegang tot betalingsdiensten werd geweigerd.
De kredietinstelling moet de weigering uitdrukkelijk schriftelijk en voldoende motiveren en dit binnen een termijn van 10 dagen na de aanvraag.
Daarnaast moet de bank, bij een weigering, uitdrukkelijk aangeven welke klachten- en buitenenrechtelijke beroepsprocedures voor handen zijn voor de onderneming om de weigeringsbeslissing aan te vechten.
Wie vervult dan de rol van basisbankdienst-aanbieder?
De onderneming richt zijn aanvraag schriftelijk tot de ‘basisbankdienst-kamer’ aan de hand van een formulier dat wordt aangeboden door de kredietinstelling.
Het aanvraagformulier bevat enerzijds een verklaring op eer dat de onderneming geen aanspraak kan maken op bankdiensten en anderzijds het bewijs dat 3 banken reeds de toegang geweigerd hebben/opgezegd hebben tot bankdiensten.
Vervolgens zal de ‘basisbankdienst – kamer’ een advies vragen aan de CFI (Cel voor Financiële Informatieverstrekking). Bij een positief advies van de CFI of bij gebreke aan reactie binnen een termijn van 60 dagen, zal er een kredietinstelling worden aangeduid als de basisbankdienst-aanbieder.
Voor ondernemingen die werkzaam zijn in bepaalde sectoren zoals bv. diamantsector, vastgoedmakelaars, … zullen er extra risicobeperkende maatregelen genomen worden en zal het gebruikelijk zijn dat er een gedragscode wordt afgesloten tussen de sector en de beroepsvereniging van de financiële sector.
Wettelijke beperkingen voor de basisbankdienst-aanbieder
De aangewezen basisbankdienst-aanbieder moet zich houden aan onderstaande wettelijke beperkingen:
- Wanneer het uitvoeren van een betalingstransactie zou leiden tot een debetstand, dan mag deze niet worden uitgevoerd;
- De toegang tot de basisbankdienst mag niet afhangen van het sluiten van een overeenkomst omtrent een nevendienst van de aanbieder;
- De aanbieder mag geen krediet aanbieden of toestaan die verbonden is met de basisbankdienst.
Naast deze beperkingen, heeft de aanbieder ook de mogelijkheid om de dienst te weigeren of op te zeggen indien een bestuurder van de onderneming bijvoorbeeld zou veroordeeld zijn tot oplichting of indien de rekening zou misbruikt zijn voor illegale doeleinden.